Nieuwerkerk aan den IJssel is een plaats in de gemeente Zuidplas op de rechteroever van de Hollandse IJssel, ongeveer tien kilometer ten noordoosten van Rotterdam. Tot 1 januari 2010 was het een zelfstandige gemeente in de provincie Zuid-Holland en telde toen 21.648 inwoners.
In dit gebied ligt het laagste punt van Nederland, 6,76 meter onder NAP nabij de eendenkooi bij de Derde Tochtweg.
De plaats Nieuwerkerk aan den IJssel ligt voor een groot gedeelte in de Zuidplaspolder, en wordt door enkele gemalen drooggehouden. Er zijn onder andere de volgende wijken: Dorrestein, het Oude Dorp, de Zuidplas , Esse en Parkzoom. Er wordt momenteel gewerkt aan Esse Zoom , dat ten zuiden van de Esse komt te liggen. Bij Nieuwerkerk aan den IJssel horen ook de gemeenschappen Kortenoord en het aan de Hollandse IJssel gelegen Hitland met het gelijknamige natuurgebied. Nieuwerkerk aan den IJssel is praktisch aaneengegroeid met Capelle aan den IJssel op een 'groene strook' met weilanden na en tegenwoordig ligt de Rotterdamse Vinex-wijk Nesselande tegen de plaats aan, slechts gescheiden door de A20.
De regering heeft eind 2008 een wetsontwerp ingediend met het voorstel om de gemeenten Nieuwerkerk aan den IJssel, Moordrecht en Zevenhuizen-Moerkapelle samen te voegen tot een nieuwe gemeente: Zuidplas. Deze fusie was op 1 januari 2010 een feit.
Het ontstaan van Nieuwerkerk aan den IJssel ligt ver in de geschiedenis, rond het jaar 1250. De eerste vermelding over Nuwekerke, zoals het destijds heette, komt uit het jaar 1282 wanneer ene Traveys van Moordrecht leenman wordt van graaf Floris V van het gebied tussen Kralingen en Gouda. De verbindingsweg tussen deze plaatsen heet de 's-Gravenweg , waar de eerste huizen gebouwd werden. Later werd de woonkern en het Oude Dorp, de tweede woonkern bij de in de 16e eeuw gebouwde Oude Kerk een soort eiland tussen uitgegraven meren, een gevolg van het turfsteken. Het oudst bekende stuk met betrekking tot Nieuwerkerk in het Rijksarchief is van 22 januari 1317. Graaf Willem III verkoopt daarbij aan de heer Jan van der Werve voor 325 pond Hollands de ambachten Capelle en Nieuwerkerk.
Pas later, in 1839, heeft men de Zuidplas drooggelegd, de huidige Zuidplaspolder. De Alexanderpolder volgde hierin later rond 1866. Het hoger gelegen Oude Dorp werd nu een soort terp, te midden van lager gelegen landbouwgrond.
Door de aanleg van een spoorlijn tussen Rotterdam en Gouda in 1855, was verdere groei van Nieuwerkerk aan den IJssel onvermijdelijk. Meer mensen vestigden zich aan de 's Gravenweg of in het Oude Dorp. Pas na de Tweede Wereldoorlog wordt er een nieuwe wijk gebouwd: de Oranjebuurt . Steeds meer forenzen vestigden zich in Nieuwerkerk aan den IJssel, als gevolg dat het dorp de vraag al snel niet meer aankon.
In reactie daarop werd de wijk Dorrestein gebouwd, tussen de Oranjebuurt en het Oude Dorp. Dorrestein kreeg daarbij ook het eerste winkelcentrum van het dorp, Winkelcentrum Dorrestein , en andere voorzieningen zoals een muziekschool, buurtcentrum en ouderenwoningen.
De echte groei van het dorp kwam in het begin van de jaren '80, toen de wijk Zuidplas werd gebouwd. Hierbij werd ook een nieuw gemeentehuis gebouwd en een nieuw winkelcentrum, vlakbij het nieuwe station .
Na deze tijd werden ook de wijken Kleinpolder gebouwd, en later ook Parkzoom en Esse . Momenteel wordt er gewerkt aan een nieuwe wijk, Esse Zoom .
Nieuwerkerk aan den IJssel heeft een NS-station, op het traject Gouda-Rotterdam. De plaats ligt ten zuidoosten van de snelweg A20, waarmee ze door een afrit verbonden is. De plaats heeft als belangrijke ontsluitingsweg de N219 en is met diverse busverbindingen verbonden met naburige steden zoals Capelle aan den IJssel, Rotterdam en Gouda.
Tot 1 januari 2010 was Nieuwerkerk aan den IJssel een zelfstandige gemeente in de provincie Zuid-Holland. De oppervlakte bedroeg 18,47 km² en de gemeente telde 21.648 inwoners .
Tijdens de watersnood van 1 februari 1953 is er een gat van veertien meter in de dijk bij Nieuwerkerk aan den IJssel ontstaan. In opdracht van de burgemeester is dat door het achttien meter lange schip Twee Gebroeders van binnenschipper Arie Evegroen uit Ouderkerk gedicht.
Het schip werd met de boeg tegen de dijk gezet en vervolgens zwenkte de achtersteven naar het gat. De natuur deed de rest. Het schip klapte als een sluisdeur tegen de kant en zoog zich door de enorme stroming vast in het gat. De Twee Gebroeders werd vervolgens volgestort met zand.
Bron: wikipedia.
